jongeren eten in kantine headerfoto


‘Een Gezonde Schoolkantine waar we onze eigen producten verwerken en waarbij we diverse afdelingen betrekken werkt bijzonder goed. We hebben al 3 keer de Gezonde Schoolkantine Award gewonnen. Daar zijn we heel trots op.’ aldus Dennis Timmer, coördinator van de Gezonde Schoolkantine bij AOC Oost in Almelo.

Hoe het begon...

‘Onze school heeft vakken over voeding, planten en dieren, we zijn een VMBO Groen school, maar er was geen gezond aanbod in de kantine. Na een enquête onder leerlingen en docenten bleek dat er wel behoefte was aan een gezonde kantine. Daarnaast bleek uit onderzoek van de GGDGemeentelijke Gezondheidsdienst (Municipal Public Health Service) dat er veel overgewicht was onder de leerlingen. Het vakteam voeding en diverse docenten hebben meegedacht bij de opzet van het project. Er is een voorstel ingediend voor een vacature coördinator Gezonde Kantine bij het College van Bestuur. Dit is gehonoreerd en nu ben ik hier aan de slag.’

Van zaaien, kweken, oogsten, bereiding naar... lekker eten

‘De producten zoals wortelen, sla, komkommer, tomaat, eieren komen voor een groot deel van eigen bodem. Daarvoor werken we samen met de afdelingen veehouderij en plantenteelt. Na het oogsten gaan de leerlingen het eten bereiden. MBO-leerlingen hebben daarvoor onderzoek gedaan naar de voorkeuren voor producten bij de leerlingen. Samen met de vmboVoorbereidend middelbaar beroepsonderwijs -leerlingen stellen ze het menu samen. De vmbo Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (vmbo) (Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (vmbo))-leerlingen doen de overige inkopen en maken de maaltijden, wraps, smooties en broodjes gezond klaar. Ze krijgen hierbij veel verantwoordelijkheid.’

Derdejaars leerlingen werken in de Gezonde Schoolkantine

‘Leerlingen die in de kantine werkzaam zijn 3e jaars. Zij kunnen kiezen voor het vak VAP (verwerking agrarische producten). In een klein groepje ga ik met hen aan de slag. Ze leren diverse snijtechnieken, hygiëne en veiligheid in de keuken. Er wordt ook aandacht besteed aan de voedselveiligheid. Zo worden we regelmatig gecontroleerd door een onafhankelijk organisatie gericht op de voedselveiligheid (HACCPHazard Analysis and Critical Control Points; een voedselveiligheidssysteem). Ten slotte krijgen ze ook les over de Schijf van Vijf en de hele logistiek in een keuken. Er komt veel bij kijken.’

Logistiek binnen de school zoals pauzes en lesverzuim

‘Niet alleen de logistiek in de keuken maar ook binnen de school vraagt aandacht. Hoe voorkom je bijvoorbeeld dat leerlingen van het schoolplein afgaan in de pauze? De pauzes zijn korter gemaakt en de leerlingen mogen niet van het plein af in de pauzes. Dit is nu het beleid van de school. Dit voorkomt dat ze ergens anders ongezonde producten gaan halen.

Daarnaast missen de leerlingen soms lessen doordat de bereiding van de maaltijden / hapjes gedurende de reguliere lessen is (10.00-12.00 uur). De verkoop is van 12.00 – 13.30 uur. Hiervoor maken we goede en duidelijke afspraken met alle docenten. We betrekken de docenten en andere medewerkers steeds bij het hele project zodat er voldoende draagvlak is.’

Gesprek met de snackbar en nabij gelegen tankstation

‘Niet alleen de docenten moet je informeren. Ook de snackbar in de buurt en de eigenaar van een tankstation hebben we op school uitgenodigd. Zij hebben een rondleiding door de school gehad en wij hebben ons verhaal gedaan over de Gezonde Schoolkantine. Daarbij hebben we de wens uitgesproken dat zij geen leveringen op school doen. Hierdoor merken we dat er steeds minder gesnackt wordt op school.’

Begeleiding vanuit Voedingscentrum en GGD Gemeentelijke gezondheidsdienst (Gemeentelijke gezondheidsdienst)

‘Gelukkig hoeven we het wiel niet opnieuw uit te vinden. Het Voedingscentrum heeft veel formats, voorbeelden en plannen hoe je een Gezonde Schoolkantine moet starten. Daarnaast ben ik bij een aantal voorlichtingen geweest en is de Gezonde Schoolkantine Brigade bij ons geweest. Zij hebben tips en suggesties gegeven en zij hebben goed met ons meegedacht. De GGD heeft geadviseerd hoe we het probleem van overgewicht kunnen aanpakken. Daarnaast verzorgt GGD ook voorlichting over roken, alcohol en voeding.’

Succesfactoren

  • Gebruik producten die je zelf kweekt.
  • Betrek diverse afdelingen en maak goede afspraken.
  • Betrek leerlingen bij het hele proces.
  • Geef leerlingen verantwoordelijkheid zodat ze hun eigen keuzes kunnen maken.

Valkuilen

  • Ga niet te snel: bouw het proces naar een Gezonde Schoolkantine langzaam op.
  • Wil niet te veel in een keer.